Adrian Newey được gọi với những biệt danh mỹ miều như "thiên tài thiết kế", "phù thùy F1". Ông đã có hơn 35 năm làm việc cùng các đội đua như Williams, McLaren, Red Bull hay những tay đua huyền thoại như Nigel Mansell, Alain Prost, Damon Hill, Jacques Villeneuve, Mika Hakkinen, Sebastian Vettel, và Max Verstappen.
Xe do ông thiết kế đã đồng hành cùng 12 chức vô địch thế giới ở nội dung cá nhân và 13 ở nội dung tập thể (đội đua).
Sau gần 2 thập kỷ với Red Bull Racing, Newey vừa thông báo chia tay với đội đua này để gia nhập Aston Martin với bản hợp đồng lên tới 40 triệu USD/năm. Với bản hợp đồng 5 năm, Newey sẽ bỏ túi 200 triệu USD (đã bao gồm thưởng). Mức lương của ông chỉ kém 2 tay đua Lewis Hamilton và Max Verstappen ở làng đua F1. Để tiện so sánh, cầu thủ nhận lương cao nhất Ngoại hạng Anh mùa giải 2024/25 là Kevin De Bruyne của Man City có mức lương 20,8 triệu bảng/năm, tức là bằng khoảng ...2/3 lương của Newey ở Aston Martin.
Cũng cần phải nói thêm rằng quy định trần mức lương ở F1 đã được áp dụng từ năm 2022, nhưng nó không bao gồm lương của 3 thành viên có mức lương cao nhất (không tính các tay đua). Các đội đua thường tận dụng kẽ hở này để trả mức lương cực kỳ hậu hĩnh cho các vị trí như Quản lý đội (quản lý chung) và kĩ sư trưởng (thiết kế xe) hòng có được lợi thế so với các đối thủ. Những người như Newey đã trở thành mục tiêu theo đuổi ráo riết của nhiều đội đua bao gồm Ferrari, Mercedes và ông có thể nhận mức lương tương tự ở các đội này.
Vì sao Aston Martin lại quyết định chi lớn cho Adrian Newey?
Lý do đầu tiên đơn giản là họ có một ông chủ rất giàu có và chịu chơi. Tỷ phú Lawrence Stroll chỉ 238 triệu USD mua 16,7% cổ phần của Aston Martin vào năm 2020. Sau đó, ông chi tiếp 80 triệu USD để đưa con trai mình vào làng đua F1, chưa kể để đội ngũ 20 nhân viên hỗ trợ đưa anh này đi tập luyện ở các đường đua khắp thế giới. Ông cũng chi 250 triệu USD để xây dựng trụ sở cho đội đua F1 của Aston Martin. Vị tỷ phú người Canada xây dựng khối tài sản của mình bằng việc phân phối các thương hiệu thời trang như Tommy Hilfiger hay Michael Kors khắp châu Âu và giờ đây dành phần lớn thời gian cho Aston Martin, với đội đua F1 là một phần trong đó.
Tuy nhiên, đó chưa phải là lý do quan trọng nhất cho thương vụ bom tấn này. Adrian Newey có thể giúp chiếc xe đua của Aston Martin mạnh hơn, đạt thành tích cao hơn, qua đó kiếm được nhiều tiền hơn. Lý do là tiền thưởng các đội đua F1 nhận được tùy thuộc vào vị trí của họ trên bảng xếp hạng chung cuộc. Đội vô địch, nhận được khoảng 14% quỹ tiền thưởng trị giá 1 tỷ USD, trong khi đội xếp bét chỉ nhận được 4%. Nếu cải thiện được vị trí từ thứ 5 lên thứ 3, Aston Martin có thể nhận được thêm khoảng 20 triệu USD.
Newey cũng có thể giúp đội đua F1 kiếm thêm tiền từ các khoản khác như tài trợ. Màn thể hiện xuất sắc của đội Red Bull trong những năm vừa qua giúp họ kiếm thêm gần 1 tỷ USD từ 3 nhà tài trợ chính:
- Oracle: 500 triệu USD/5 năm
- Bybit: 150 triệu USD/3 năm
- Castore: 200 triệu USD
Và cuối cùng, lý do quan trọng nhất là Aston Martin có thể cùng Adrian Newey tạo ra những thế hệ siêu xe tiếp theo, mang về nguồn doanh thu lớn cho hãng xe này chứ không chỉ là đội đua F1. Dấu ấn đầu tiên chính là chiếc Aston Martin Valkyrie được làm giới hạn 150 chiếc và bán với mức giá từ 3-4 triệu USD mỗi chiếc. Newey từng làm 1 dự án tương tự với Red Bull khi hãng nước giải khát này sản xuất 50 chiếc siêu xe RB17 với giá 6,1 triệu USD mỗi chiếc.
Với nhiều hãng xe lớn, sở hữu đội đua F1 đơn thuần chỉ là để phục vụ mục đích marketing. Hãng xe trả hàng trăm triệu USD dưới dạng tài trợ cho đội đua F1, thực chất là công ty con của họ. Ferrari bán hàng nghìn chiếc xe mỗi năm mà không cần quảng cáo nhiều. Họ chỉ cần sở hữu đội đua F1. Hãy tưởng tượng mỗi chặng đua F1 có khoảng 70 triệu người xem, mỗi năm có 24 chặng đua. Thương hiệu xe như Mercedes hay Ferrari có thể tiếp cận được hàng tỷ lượt người bằng cách đầu tư cho đội F1 thay vì marketing theo cách truyền thống.
Tỷ phú Lawrence Stroll sở hữu cả hãng xe Aston Martin và đội đua F1 Aston Martin. Hãng xe này từng công bố 70% doanh thu của họ tới từ các đối tác F1. Màu xe Aston Martin được ưa chuộng nhất là màu xanh, chính là màu xe F1 Aston Martin. Họ bán được hơn 300 chiếc Vantage F1 (trị giá khoảng 600 triệu USD) vào năm ngoái và trùng hợp thay đây chính là chiếc xe được sử dụng làm xe an toàn (safety car) ở các chặng đua F1.
Rõ ràng, vụ "chuyển nhượng" Adrian Newey không phải là một quyết định bốc đồng của ông chủ chịu chơi Lawrence Stroll, mà là một phần của kế hoạch bài bản nhằm phát triển đế chế kinh doanh Aston Martin.
XEM THÊM: F1 2024: Bảng xếp hạng tay đua và đội đua, kết quả từng chặng