Shams Charania bước vào một nhà hàng ở trung tâm thành phố Chicago với dáng vẻ vội vàng. Những người bạn của Shams đã cảnh báo với tôi rằng anh chàng này có thể sẽ đến muộn một chút bởi lịch trình làm việc của anh là dày đặc. “Một buổi ăn trưa với Shams cũng khó” - một cựu giám đốc NBA từng nói.
Nếu bạn chưa biết Shams Charania là ai thì tôi sẽ có đôi dòng giới thiệu về “trung tâm tin tức sống này”. Shams hiện đang làm việc ở The Athletic, một trang báo thể thao hàng đầu thế giới. Chức danh của Shams là chuyên viên truyền thông cấp cao NBA. Shams giữ liên lạc gần như với tất cả các giám đốc tại NBA, hàng trăm người đại diện, cầu thủ và cả những nhà báo khác. Charania đang có hơn 2.1 triệu người theo dõi trên X (trước đây là Twitter).
Khi chúng tôi gặp nhau ở nhà hàng, Shams đến trên một chiếc Lyft, bởi anh sẽ không thể nhắn tin nếu tự lái xe. Anh cũng không thể ngồi tàu điện ngầm bởi sẽ rất bất tiện nếu vô tình nhận một cuộc gọi từ LeBron James hay Kevin Durant. Đã có lúc tôi giật mình khi thấy Shams dùng ngón út để nhắn tin trên điện thoại. “Tôi thậm chí còn không để ý. Tôi sẽ làm tất cả để hoàn thành công việc, kể cả phải dùng mũi.” - Shams chia sẻ.
NBA LEAGUE PASS: Đăng ký ngay để theo dõi mọi trận đấu (Dùng thử 7 ngày MIỄN PHÍ)
Giữa tháng 9 là khoảng thời gian yên ắng hiếm hoi của NBA nhưng với Charania thì khác. Anh phải liên tục cập nhật thông tin về hai thương vụ kéo dài của James Harden và Damian Lillard - những người yêu cầu được ra đi sau nhiều năm cống hiến cho đội bóng. “Nếu tôi nghỉ một ngày hay một tuần, tôi sẽ tụt lại phía sau.” - Shams giải thích.
Mỗi ngày, Shams dán mắt vào màn hình đến 18 giờ và anh rất tự hào khi con số đó giảm xuống trong kỳ nghỉ ở Bồ Đào Nha cùng gia đình. Tuy nhiên, ngay cả khi nghỉ ngơi, Shams vẫn không ngừng đưa tin, dù chỉ là vài thông tin nhỏ nhặt. “Tôi thích một kỳ nghỉ mà chỉ cần ngồi bên bể bơi. Khi đó, tôi có thể dùng điện thoại liên tục tùy thích. Có thể lên đến 14 tiếng nhưng cũng có thể là 12 hay 13. Tôi nghĩ dùng ít như vậy đã là thành công rồi.”
Charania năm nay 29 tuổi nhưng anh bắt đầu làm việc tại NBA từ khi còn là một cậu thiếu niên. Đầu năm nay, huấn luyện viên trưởng Golden State Warriors, Steve Kerr đã bày tỏ sự khó chịu khi Shams tiết lộ một sự thay đổi chiến thuật mà GSW đang dự định thực hiện. Ông còn ví von Shams chẳng khác nào một con chuột chũi trong phòng thay đồ. Trong khi đó, Kevin Durant cũng từng nói trên podcast của mình rằng, Charania đáng sợ như đặc vụ CIA.
Khi có bất kỳ tin tức nào về NBA được tung ra, người hâm mộ ngay lập tức quan tâm đến việc họ nên tìm hiểu về tin tức đó từ Shams hay Woj.
Woj hay còn được biết đến với cái tên Wojnarowski, một phóng viên NBA cấp cao của ESPN, ngoài ra ông còn là "thầy" của Shams. Ông đã dạy Shams về nghệ thuật phỏng vấn để có thể trở thành "người trong cuộc" và hiểu tường tận về mọi câu chuyện. Điều này đã giúp Shams nhanh chóng đạt được vị thế rất cao trong làng báo chí dù tuổi đời còn tương đối trẻ.
Từ đây, Woj đã trực tiếp biến Shams trở thành đối thủ của chính ông trong cuộc chiến đưa thông tin đến người hâm mộ. "Thật khó tin 2 người đàn ông này thậm chí còn chưa bao giờ thi đấu bóng rổ ở đại học. Họ thống trị nguồn thông tin của cả NBA bằng những mối quan hệ với các giám đốc đội bóng, người đại diện và với chính các cầu thủ." - một giám đốc lâu năm tại NBA chia sẻ.
Charania và Wojnarowski đã trở thành những người nổi tiếng theo cách riêng của họ — Wojnarowski có hơn 6 triệu người theo dõi — bằng cách dẫn luồng tin tức hàng ngày, ông thu hút sự chú ý của người hâm mộ NBA ngay cả khi không có bất kỳ trận đấu nào đang diễn ra.
“Mùa chuyển nhượng của NBA thật sự rất kịch tích.” - một nhân vật máu mặt trong giải đấu nói với tôi. “Ở một góc độ nào đó, Shams và Woj chính là nguồn cơn của mọi câu chuyện. Ai sẽ bị thải loại? Ai quyết định dứt áo ra đi? Ai muốn đến đâu? Và tất nhiên, quan trọng nhất chính là ai là kẻ phản diện trong câu chuyện?”
XEM THÊM: Chuyển nhượng NBA mùa giải 2023/24: Chi tiết của 30 đội bóng
Ở Woj, bạn sẽ tìm thấy một nhà báo theo kiểu "truyền thống", ông thường chọn cách viết bài đăng báo trước khi đưa tin lên Twitter. Nhưng với Shams thì ngược lại. Rõ ràng, ở độ tuổi 29, anh quen với việc sử dụng mạng xã hội hơn so với Woj.
Không nói quá khi Shams là một trong những tay kiếm tiền tốt bậc nhất giới truyền thông. Ngoài công việc chính tại The Athletic, Shams còn sở hữu một danh sách dài các đối tác ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Anh có hợp đồng với FanDuel, một công ty cá cược, sân vận động, mạng kỹ thuật số thuộc chủ sở hữu của Chicago Bulls.
Thậm chí, Shams còn mượn chứng "nghiện" điện thoại để ký hợp đồng quảng bá với AT&T, một trong những công ty viễn thông lớn nhất nước Mỹ. Một đồng nghiệp của Shams đã nói rằng tầm ảnh hưởng của anh đã vượt qua biên giới thể thao: “Bạn không cần phải viết lách quá giỏi để trở thành một nhà báo. Suy cho cùng, đưa tin nhanh chóng mới chính là điều quan trọng nhất để xây dựng tên tuổi.”
Mùa hè năm nay, tờ Times đã cải tổ bộ máy vận hành tin thể thao bằng cách đưa toàn bộ đội ngũ của Shams ở The Athletic về với tổng chi phí lên đến 550 triệu USD. Quyết định này đã gây chấn động giới truyền thông thể thao, bởi nhiều người cho rằng những nguồn thông tin của Shams không xứng đáng để được lên một tờ báo như Times. Những người này cũng cho rằng sự việc này sẽ vi phạm nghiêm trọng đạo đức ngành báo chí. Một cựu phóng viên của Times nói với tôi: “Anh ấy đang là một hiện tượng trong làng báo chí nhưng rõ ràng Shams không có trình độ của một phóng viên và anh ấy không xứng đáng với bất kỳ tờ báo nào cả.”
Nhưng khi các nhà báo còn tranh cãi xem liệu rằng Shams có phải đang làm suy thoái ngành hay không thì dư luận cũng bàn tán về những câu hỏi khác. Đó là: Liệu Times có thể biến Shams thành một "Timesman" đúng nghĩa hay không và NBA cần làm gì để bảo vệ phòng thay đồ trước những tay săn tin đáng sợ như Shams.
Khi tôi hỏi những người làm việc tại NBA về cảm giác lần đầu tiếp xúc với Shams, đặc biệt là giai đoạn anh mới bắt đầu sự nghiệp, đa số các câu trả lời tôi nhận được là sự khó chịu với Shams.
Jerry Colangelo, người điều hành đội tuyển bóng rổ Mỹ trong suốt những năm 2010 đã chia sẻ với tôi rằng: “Shams sẽ liên tục gọi điện thoại cho bạn, và anh ấy cố gắng khai thác dù chỉ là thông tin nhỏ nhất. Anh ấy cũng có thể gửi cho bạn 20 tin chỉ trong một giờ, và điều đó sẽ khiến bạn phát phiền và kiệt sức”. Ngay cả khi không có tin tức nào được rò rỉ, Shams vẫn cố giữ liên lạc với mọi người. Một giám đốc điều hành tại NBA đã nhận được tin nhắn “Chúc mừng Ngày của Cha” từ Shams hàng năm. Ông đoán rằng mình chỉ là một trong số hàng trăm người được Shams gửi tin nhắn đó, nhưng chắc chắn, ông vẫn sẽ vui vẻ trả lời và nhớ đến Charania như một chàng trai tốt tính. Thậm chí có một người có nhớ rằng mình từng nhận được tin nhắn “Chúc mừng Ngày lao động” từ Shams và rõ ràng mọi người đều vui với hành động của nhà báo này.
Khi tôi cho rằng Shams là một người "nghiện" công việc, anh sẵn sàng thừa nhận rằng tôi không hề nói quá. Shams ước tính anh gửi hơn 500 tin nhắn, cuộc gọi và email mỗi ngày. Tâm trí anh luôn bị ám ảnh bởi suy nghĩ làm sao để có được những thông tin mà hôm qua không có được.
Hai năm trước, Shams đã quyết định dọn khỏi nhà của cha mẹ anh ở vùng ngoại ô Chicago, để chuyển đến một căn nhà ở thị trấn. Anh muốn ở gần nhà mà vẫn đảm bảo công việc. Anh đã có bạn gái nhưng không thể hiểu được người đồng nghiệp đã làm gì để cân bằng giữa công việc, tình yêu và gia đình.
Giống với nhiều nhà báo thể thao, Shams bắt đầu viết về bóng rổ bởi một lý do hết sức đơn giản: Anh không thể làm cầu thủ hoặc huấn luyện viên. Anh từng từng được chọn vào đội hình của trường trung học New Trier nhưng chỉ trụ được hết năm nhất.
Kể từ đó, Shams lập tài khoản Twitter, liên hệ với một biên tập viên của trang blog địa phương do Chicago Tribune điều hành, để hỏi rằng liệu anh có thể gửi bài về Bulls hay không. Câu hỏi duy nhất của biên tập viên khi đó là liệu cha mẹ anh có đồng ý hay không. Cha mẹ của Shams là những người nhập cư từ Pakistan và theo ngành Y. Cũng như nhiều bậc phụ huynh gốc Á khác, họ muốn con cái nối nghiệp. Nhưng Shams hiểu rằng anh không phù hợp với ngành của cha mẹ. Thời trung học của Shams là những giờ bàn luận trên HoopsHype và RealGM về những câu chuyện xoay quanh NBA.
Khi còn là một thiếu niên, Shams đã bắt đầu viết cho RealGM và đã có những bước đột phá trong công việc nhờ trang web này. Thời điểm đó, vì Shams còn quá trẻ nên Bulls không thể cho anh thẻ tác nghiệp. Tuy nhiên, Shams đã chứng minh đam mê của mình lớn như thế nào, bằng cách đi đường vòng.
Charania thường mượn xe của mẹ để đưa tin các trận NBA ở Milwaukee và Indiana. Sau đó lại chạy đua với thời gian, trở về Chicago để kịp giờ học. Rõ ràng là không ai đoán được tuổi của đối phương qua điện thoại. Lợi dụng điều này, Shams Charania nhắn tin cho nhiều người đại diện ở NBA với hy vọng được phỏng vấn các cầu thủ. Bernie Lee, người đại diện của Jimmy Butler và Ben Simmons hiện tại, nhớ lại một lần Shams yêu cầu phỏng vấn một trong những cầu thủ của anh. Bernie Lee kể lại: "Tôi xếp lịch sau buổi tập lúc 13h30, và cậu ấy trả lời: 'Tôi đang ở trường mất rồi'. Rồi tôi nói: 'Thôi nào, hồi đại học tôi trốn suốt', nhưng rồi, cậu ấy trả lời: 'Không, tôi đang học trung học'".
NBA LEAGUE PASS: Đăng ký ngay để theo dõi mọi trận đấu (Dùng thử 7 ngày MIỄN PHÍ)
Shams Charania khao khát viết về những câu chuyện dài, những bài có chiều sâu, nhưng Shams lại bước vào ngành ở giai đoạn mà mối quan hệ giữa phóng viên với cầu thủ có nhiều thay đổi. Các liên đoàn thể thao chọn cách bán bản quyền truyền hình để tối ưu hóa nguồn thu, điều này khiến cho các đơn vị truyền thông bên ngoài khó khai thác vì vấn đề bản quyền.
Nhưng với Shams thì khác, việc tận dụng tốt mạng xã hội đã giúp anh chiếm ưu thế trong cuộc đua này. Henry Abbott, một nhà báo của ESPN chia sẻ: “Dân làm báo đang rất áp lực khi phải đối đầu với sự độc quyền từ các đài truyền hình. Mạng xã hội cũng đưa tin nhanh hơn chúng tôi. Bây giờ, làm thể thao cứ như Hollywood vậy".
Khi Shams Charania bắt đầu xây dựng các mối quan hệ, nhiều đại diện cầu thủ tiết lộ cho anh những thông tin nhỏ mà các phóng viên NBA có tiếng không bao giờ bận tâm, ví dụ như hợp đồng 10 ngày của Jannero Pargo với Atlanta, hoặc Quincy Douby tới Trung Quốc để chơi cho Shanghai Sharks. Bước ngoặt của Charania đến vào năm 2014 khi anh là sinh viên năm 2. Anh đang ngồi trong phòng xem phim thì bất ngờ nhận được thông tin: Loul Deng chuyển từ Chicago sang Cleveland. Không một chút do dự, Shams ngay lập tức đưa thông tin này lên Twitter và khiến các phóng viên khác phải kinh ngạc. Brian Windhorst của ESPN thậm chí đã bị sốc khi nhận ra Shams đã đưa thông tin trước mình 2 phút. Brian sau này đã cho rằng Shams cũng giống như LeBron James, là “Người được chọn”.
Tuy nhiên, trong thế giới truyền thông nóng hổi của NBA, Adrian Wojnarowski vẫn là "vua". Từ những năm 2010, trang Twitter của Wojnarowski địa chỉ tin cậy của những người ngóng tin NBA. Thậm chí, ông còn có những thông tin nội bộ và chính cầu thủ trong đội đó không biết. Những tin tức sốt dẻo, gây chấn động nhất giải đấu của ông về các vụ trao đổi bom tấn hoặc hợp đồng ngắn hạn đều đi kèm với hashtag riêng: #WojBomb.
Shams Charania dù vẫn chưa có hashtag riêng nào, nhưng vào năm 2015, khi còn là sinh viên đại học, anh đã được Woj cho vào nhóm săn tin NBA của Yahoo. Sau một vài thương vụ mua bán, Woj gọi Shams là một trong những phóng viên trẻ xuất sắc nhất ngành. Trong khi đó, Charania cũng gọi Woj là “bản thiết kế vĩ đại của báo chí thể thao.” Woj đã che chở và nâng tầm Shams từ những ngày đầu tiên và dự đoán rằng anh sẽ sớm trở thành “người săn tin ở NBA” hay nói một cách khác, Charania chính là truyền nhân của Woj.
Vào năm 2017, ESPN sau nhiều năm quá mệt mỏi với việc phải trích dẫn nguồn tin từ Woj trên bảng tin cuộn, họ đã quyết định đưa Woj về với đội ngũ của mình. John Skipper, chủ tịch của ESPN thời điểm đó đã nói với tôi rằng: “Điều đó còn liên quan đến thương hiệu và chúng tôi muốn được biết đến càng nhiều càng tốt. Chúng tôi muốn là người đầu tiên nắm giữ thông tin và giành chiến thắng trong cuộc đua truyền thông.” Shams khi đó vẫn còn đang là sinh viên và vẫn còn một năm trong hợp đồng với Yahoo, nhưng John khi đó cũng không loại trừ khả năng đưa Shams về với ESPN trong một ngày không xa. Thiếu vắng Woj ở Yahoo không phải điều gì quá khó khăn với Charania, anh đã phát phát triển mạnh mẽ ngay sau đó. Charania đột phá và trở thành một trong những nhà báo hàng đầu giải đấu, một con quái vật thật sự đã ra đời từ đây.
NBA LEAGUE PASS: Đăng ký ngay để theo dõi mọi trận đấu (Dùng thử 7 ngày MIỄN PHÍ)
Thay vì gia nhập ESPN như nhiều người mong đợi, Charania bất ngờ quyết định nhận công việc tại The Athletic, một trang web chỉ vừa được thành lập vào năm 2016 bởi Alex Mather và Adam Hansmann, cả 2 founder đều đến từ lĩnh vực công nghệ. The Athletic khi đó thu hút các phóng viên trên khắp đất nước trong nỗ lực tạo ra một mạng lưới đủ lớn để họ có thể săn tin khắp nơi. Vào năm 2017, chuyên mục thể thao của The Times đã đăng một câu chuyện về trang web này như điềm báo về sự sáp nhập sau này. Mather nói: “Chúng tôi đợi từng tờ báo địa phương xuất hiện và săn tìm các tay viết mới. Chúng tôi sẽ thu hút tài năng tốt nhất của họ mọi lúc mọi nơi. Chúng tôi khiến việc kinh doanh của họ gặp khó khăn.”
Tại The Athletic, một số nhân viên bày tỏ sự hoài nghi về giá trị của Charania. “Thật khó để bạn nghĩ rằng ‘Đợi đã, 90% giá trị của anh ấy nằm ở một nền tảng khác’”, một cựu giám đốc điều hành của The Athletic cho biết. Các đồng nghiệp của Charania ở đó nói với tôi rằng, anh ấy là một đồng nghiệp nhiệt tình, sẵn sàng chia sẻ tin tức và giúp đỡ các phóng viên địa phương bằng mạng lưới nguồn tin toàn quốc của mình. Nhưng lượng người theo dõi trên Twitter của anh ấy mới là điều mà công ty khởi nghiệp trẻ tuổi này thực sự theo đuổi. “Về cơ bản, chi phí tiếp thị đã được tính vào,” một cựu nhân viên bộ phận kinh doanh nói với tôi về mức lương của Charania. “Mỗi khi một trong những dòng tweet của Shams được tung ra khắp thế giới trước hàng chục triệu người, bạn đang tiết kiệm được rất nhiều tiền.”
Charania đã trở thành một thương hiệu. Ngoài công việc tại The Athletic, anh còn ký hợp đồng xuất hiện trên một chương trình về NBA cho Stadium, một mạng video kỹ thuật số. Và một phần của thương hiệu là sự cạnh tranh của anh với Wojnarowski, điều vốn đã dần quen thuộc với người hâm mộ sau 7 năm.
Một nguồn tin kể lại rằng với Woj, ông sẽ nắm quyền kiểm soát nhiều hơn tại văn phòng chính của NBA trong khi đó Shams có mối quan hệ tốt hơn với người đại diện của các cầu thủ. Nhưng họ vẫn luôn cạnh tranh với nhau để giành lấy phần thường từ cùng một người đó chính là khán giả.
Khi The Times chính thức mua lại Shams cùng các đồng nghiệp với giá 550 triệu đô, nhiều người đã giật mình khi nhìn thấy giá trị thật sự của những nhà báo này và họ hiểu rằng truyền thông ngày càng có giá trị. Mỗi dòng tin chỉ cần biết trước 1 giây cũng có thể sinh ra rất nhiều tiền. Woj hay Shams cũng chỉ là những quân bài trong một cuộc chiến kim tiền của những cái tên lớn hơn như Times hay ESPN.
XEM THÊM: Liệu Denver Nuggets sẽ tiếp tục thống trị NBA ở mùa giải 2023/24?