Luật việt vị là gì? Vì sao trọng tài vẫn mắc sai lầm dù đã có VAR?

08-21-2023
7 phút đọc
(Getty Images)

So với những môn thể thao đồng đội khác như bóng rổ, bóng chuyền hay bóng bầu dục, bóng đá có luật chơi khá đơn giản. 

Mỗi đội 11 người, trừ thủ môn, các cầu thủ không được phép dùng tay và tìm mọi cách để đưa bóng vào lưới đối thủ càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, có một quy tắc chưa bao giờ khiến chúng ta hết nhầm lẫn, đó là việt vị. 

Dưới đây là những gì bạn cần biết về luật việt vị.

Luật việt vị là gì?

Luật việt vị chỉ được áp dụng cho đội đang tấn công. Về cơ bản, cầu thủ sẽ bị thổi lỗi việt vị nếu đứng dưới cầu thủ cuối cùng của đối thủ (trừ thủ môn) trước khi đồng đội chuyền bóng. Trong một số trường hợp, cầu thủ cũng sẽ bị thổi lỗi việt vị dù không chạm bóng, nếu trọng tài xác nhận cầu thủ đó có tham gia vào tình huống bóng.

Cầu thủ bị thổi lỗi việt vị sẽ khiến đội mình mất quyền kiểm soát bóng. Đối thủ được hưởng phạt gián tiếp ở điểm cầu thủ bị thổi lỗi việt vị. Theo Liên đoàn bóng đá Anh (FA), "đầu, thân và chân của cầu thủ đều có thể bị việt vị nhưng tay và cánh tay của cầu thủ không tính".

Ngoại lệ luật việt vị

Luật việt vị trong bóng đá không áp dụng với những quả phát bóng, ném biên hoặc phạt góc . 

Các trợ lý trọng tài được bố trí ở hai hành lang biên, chịu trách nhiệm quan sát và thông báo lỗi việt vị với trọng tài chính. VAR - video hỗ trợ trọng tài - giờ đây cũng có thể thông báo cho các trọng tài về lỗi việt vị nếu bàn thắng được ghi hoặc bị ảnh hưởng bởi một cầu thủ việt vị. 

Cách xác định lỗi việt vị tại World Cup

VAR đang hỗ trợ các trọng tài rất tích cực trong việc đưa ra nhiều quyết định quan trọng, trong đó có việt vị. Công nghệ việt vị bán tự động đã được sử dụng tại World Cup 2022 ở Qatar. 

Với sự trợ giúp của 12 camera theo dõi được đặt bên dưới mái che của mỗi sân vận động và một cảm biến được đặt trong mỗi quả bóng, công nghệ mới này sẽ thông báo cho các trọng tài bất cứ khi nào một cầu thủ việt vị nhận được bóng. Sau đó, các trọng tài VAR sẽ tự kiểm tra theo cách thủ công trước khi báo với trọng tài trên sân về tình huống đó. 

Công nghệ này cũng sẽ sử dụng 29 điểm dữ liệu trên mỗi cầu thủ để xác định chính xác hơn vị trí của họ trên sân. Những điểm dữ liệu này sẽ tạo ra hình ảnh động 3D làm nổi bật rõ hơn việc cầu thủ có việt vị hay không. 

Scroll to Continue with Content
FIFA

Những hoạt ảnh việt vị như vậy sau đó sẽ được phát lại trên màn hình sân vận động và trên truyền hình, để đảm bảo người hâm mộ hiểu rõ tại sao quyết định được đưa ra. 

Công nghệ việt vị bán tự động đã được thử nghiệm thành công vào năm 2021 tại Arab Cup và FIFA Club World Cup. 

Đưa ra dự đoán kết quả trận bóng đá tại ĐÂY

Vì sao trọng tài vẫn đưa ra quyết định việt vị sai?

Mặc dù công nghệ VAR được thiết kế để tránh những lỗi sai đáng tiếc, nhưng trọng tài vẫn là người đưa ra mọi quyết định.

Thông thường, việc thiếu các góc quay tốt cũng ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định đúng đắn của trọng tài khi xem xét tình huống việt vị.

Ngoài ra, sự tư vấn đến từ tổ trợ lý VAR cũng là một phần nguyên nhân dẫn đến sai lầm của trọng tài chính. Trong ít trường hợp, các trọng tài thậm chí còn quên kẻ vạch hoặc không xem lại sau khi nghe tư vấn.

Luật việt vị có từ khi nào?

Luật việt vị có từ năm 1863. Kể từ đó, nhiều quy tắc đã được thay đổi, nhưng những điều cơ bản nhất trong luật này vẫn được giữ nguyên.

Cựu huấn luyện viên của Arsenal, Arsene Wenger đã đề xuất điều chỉnh luật việt vị để các cầu thủ vẫn bị thổi lỗi việt vị nếu bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể họ có thể ghi bàn thấp hơn cầu thủ cuối cùng của đối thủ. 

Ý nghĩa của luật việt vị

Luật việt vị ngăn các đội đặt tiền đạo trước khung thành đối thủ và tìm cơ hội ghi bàn nhanh chóng. Luật việt vị buộc các đội phải chơi toan tính hơn và thúc đẩy sự phát triển của chiến thuật trong bóng đá. 

Luật việt vị có thể gây khó chịu cho những cầu thủ tấn công, nhưng chắc chắn nó đã giúp trận đấu có thêm chiều sâu và giữ cho môn thể thao này cân bằng hơn trên khắp mặt sân.

XEM THÊM: Nike, Adidas, Puma và bài toán số lượng áo đấu sản xuất cho các giải đấu lớn